Medyczne mity i dogmaty umierają powoli. Naukowcy, którzy tworzyli nowe zasoby wiedzy w celu zapobiegania chorobom serca i ich kontroli, musieli obalić i wyprzeć kilka takich mitów i dogmatów. Na przykład to, co kiedyś uważano – że choroby serca są tylko konsekwencją starzenia się lub że poziom cholesterolu i ciśnienie krwi po prostu naturalnie rosną z wiekiem. Te przekonania są już nieaktualne, zostały obalone przez ogromną ilość danych. Natomiast inne długotrwałe mity i dogmaty o naszym największym zabójcy utrzymują się – jak przekonanie, że główne czynniki ryzyka, takie jak cholesterol, stanowią ryzyko pomniejsze, oraz że ponieważ wiele osób niewykazujących czynników ryzyka doświadcza zawałów serca, więc jest to po prostu rodzaj loterii i niewiele można zrobić. Nic bardziej mylnego.
Istnieją rzadkie choroby genetyczne, które powodują u ludzi wysoki poziom cholesterolu niezależnie od tego, co jedzą, ale takie defekty występują u nie więcej niż 1 osoby na 200 (0,5% osób). Oznacza to oczywiście, że większość osób z miażdżycą nabyła ją przez to, co wkładały do ust.
Badanie INTERHEART wykazało, że dla mężczyzn i kobiet, zarówno starszych, jak i młodszych, we wszystkich regionach świata – 9 potencjalnie modyfikowalnych czynników, takich jak dieta, ćwiczenia i palenie, stanowiło ponad 90% ryzyka zawału serca. I zostało to potwierdzone w badaniach prospektywnych.
Podczas obserwacji mężczyzn przez pewien czas okazało się, że ci, którzy podejmowali zdrowe decyzje odnośnie do stylu życia, odnotowali spadek ryzyka o 90% (ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16818808). Podobnie jest z kobietami – spadek ryzyka o 92% (ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17954808). To samo z cukrzycą – 91% przypadków może być powiązanych z niezdrowymi nawykami i zachowaniami (ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11556298). A zdrowy tryb życia, który obejmuje: brak palenia, zdrową dietę, ćwiczenia i utrzymanie optymalnej wagi ciała, może zmniejszyć ryzyko wielu chorób przewlekłych – nie tylko chorób serca i cukrzycy, ale również udarów mózgu. Aż 80% udarów można uniknąć, wprowadzając proste zmiany w stylu życia (circ.ahajournals.org; ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18725502).
Jak to wszystko odnieść do leków? Dlaczego warto zmienić naszą dietę, schudnąć, rozpocząć ćwiczenia, jeśli możemy po prostu połknąć kilka pigułek?
Farmakologiczne terapie, w tym obniżające poziom cholesterolu statyny oraz tabletki na ciśnienie krwi, zazwyczaj zmniejszają ryzyko choroby sercowo-naczyniowej nie o 90%, ale jedynie o 20%–30%. Więc nawet przy zażywaniu leków od 70% do 80% zawałów serca nadal występuje.
Jednym z najciekawszych aspektów badania Harvard Health Professional’s Follow-up (ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16818808) jest to, że analizowano również wpływ zmiany stylu życia na zdrowie ludzi zażywających już leki. Nawet osoby stosujące medykamenty na obniżenie poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi mogą być w stanie uzyskać dalszy spadek ryzyka o 78% poprzez zdrowe jedzenie i styl życia. Tak więc nie mamy do czynienia z wyborem między dietą a lekami. Leki nasercowe należy stosować tylko jako uzupełnienie, a nie wymiennie ze zdrowymi praktykami w stylu życia.
Potrzeba czasu, aby nowości naukowe dotarły do głównego nurtu praktyki medycznej. Praktyka kardiologii i medycyny na ogół może przeciętnie odpowiadać temu, co zostało opublikowane 10 czy 20 lat temu (maneyonline.com). Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, czy nasz lekarz tkwi nadal w przeszłości i praktykuje medycynę XX wieku.
Autor: dr Michael Greger
Źródła:
http://nutritionfacts.org/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16389367
http://www.maneyonline.com/doi/abs/10.1179/030801878791925921
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17389284
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16818808
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18697819
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18725502
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17954808
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11556298
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15364185